تست آگلوتیناسیون لاتکس: اهداف+اصول+کاربرد و تفسیر نتایج!

هنگامی که یک آنتی‌ژن، ذره‌ای یا ماده‌ای که به صورت محلول نیست، با آنتی‌بادی‌اش در حضور مواد الکترولیتی و در شرایط مناسب دما و pH مخلوط می‌شود، ذرات آنتی‌ژن جمع شده و یا آگلوتینه می‌شوند.

 

واکنش‌های آگلوتیناسیون را می‌توان به سه دسته واکنش مستقیم، غیرمستقیم (غیرفعال) و غیرفعال معکوس تقسیم کرد.

 

تست آگلوتیناسیون مستقیم به سنجش‌هایی اطلاق می‌شود که در آن آنتی‌ژن به صورت مستقیم با آنتی‌بادی آگلوتینه می‌شود.

آگلوتیناسیون غیرمستقیم یا غیرفعال شامل پوشش آنتی‌ژن بر روی سطح یک مولکول حامل است، مثلاً بر روی سطح سلول‌های قرمز خون (RBC)، ذرات لاتکس یا بنتونیت. در این نوع آگلوتیناسیون، آنتی‌بادی به پوشش آنتی‌ژنی متصل شده و آگلوتیناسیون روی سطح مولکول حامل رخ می‌دهد. این تست‌ها همچنین به عنوان “تست آگلوتیناسیون ذرات” شناخته می‌شوند.

 

تست آگلوتیناسیون غیرفعال معکوس نوع خاصی از تست آگلوتیناسیون ذرات است که در آن آنتی‌بادی روی یک مولکول حامل قرار می‌گیرد و وجود آنتی‌ژن در سرم بیمار را شناسایی می‌کند.

تست آگلوتیناسیون لاتکس

 

تست‌های آگلوتیناسیون لاتکس، گروهی از تست‌های آگلوتیناسیون غیرفعال هستند که با پوشش آنتی‌ژن یا آنتی‌بادی بر روی ذرات حامل مصنوعی به نام دانه لاتکس انجام می‌شوند. این تست‌ها همچنین به عنوان تست تثبیت لاتکس نیز شناخته می‌شوند و ممکن است با نام‌های مختلفی شناخته شوند:

 

– تست آگلوتیناسیون لاتکس (LAT) برای تشخیص آنتی‌بادی: یک تست آگلوتیناسیون غیرفعال با آنتی‌ژن متصل به سطح دانه‌های لاتکس (ذرات لاتکس پلی‌استایرن با قطر 0.8 تا 1 میکرومتر) است.

 

– تست آگلوتیناسیون لاتکس (LAT) برای تشخیص آنتی‌ژن: یک تست آگلوتیناسیون غیرفعال معکوس با آنتی‌بادی که متصل به سطح دانه‌های لاتکس می‌باشد.

 

اهداف تست آگلوتیناسیون لاتکس شامل تشخیص عفونت‌های میکروبی و ویروسی، بیماری‌های خودایمنی، هورمون‌ها، داروها یا پروتئین‌های سرم توسط واکنش آگلوتیناسیون آنتی‌ژن-آنتی‌بادی است.

 

مبانی تست آگلوتیناسیون لاتکس

مولکول‌های آنتی‌بادی یا آنتی‌ژن می‌توانند به صورت تصادفی به سطح دانه‌های لاتکس (پلی‌استایرن) متصل شوند. تعداد زیادی از این مولکول‌ها می‌توانند به هر ذره لاتکس متصل شوند که باعث ایجاد تعداد زیادی از نقاط ممکن برای اتصال می‌شود.

مبانی تست آگلوتیناسیون لاتکس

 

آنتی‌ژن یا آنتی‌بادی موجود در یک نمونه، به محل‌های ترکیبی آنتی‌ژن/آنتی‌بادی مربوطه که روی سطوح دانه‌های لاتکس قرار دارند، متصل می‌شوند و توده‌ها با اتصال عرضی دانه‌های لاتکس و آنتی‌ژن/آنتی‌بادی را ایجاد می‌کنند. اندازه ذرات بزرگ لاتکس به تصویر کشیدن واکنش آنتی‌ژن-آنتی‌بادی کمک می‌کند.

نیازمندی‌های تست آگلوتیناسیون لاتکس

– ویال‌های ۱.۵ میلی‌لیتری

– میکروسانتریفیوژ

– پیپت (Pipette)

– میکروتیپ

– یخچال آزمایشگاهی

– بافر نمکس گلایسین (Glycine)

– بافر مسدود کننده (Blocking buffer)

– آنتی‌ژن برای پوشش

– دانه‌های لاتکس

– آنتی‌سرم تستی

– لام‌های شیشه‌ای

– بشر آزمایشگاهی

– خلال دندان

مراحل تست آگلوتیناسیون لاتکس

روش معمول برای هر دو مدل تست لاتکس، شامل پوشش دادن ریزدانه‌های لاتکس با آنتی‌ژن‌ها و یا آنتی‌بادی‌های خاص پاتوژن است. سپس مایع مغزی نخاعی، سرم یا ادرار بیمار با ذرات لاتکس پوشش داده شده در غلظت‌های ترتیبی با نرمال سالین (Normal saline) مخلوط شده و برای بررسی آگلوتیناسیون (توده شدن) مورد بررسی قرار می‌گیرد.

 

پوشاندن لاتکس (برای شناسایی آنتی‌بادی)

در ابتدا، 20 میکرولیتر از دانه‌های لاتکس که از یک ویال 1.5 میلی‌لیتری تهیه شده‌اند، با افزودن 40 میکرولیتر بافر گلیسین-سالین (Glycine-saline) ترکیب می‌شوند. سپس 60 میکرولیتر آنتی‌ژن به لاتکس اضافه شده و به مدت 2 ساعت در دمای 37 درجه سانتی‌گراد انکوبه می‌شود. سپس مخلوط به مدت 10 دقیقه در سانتریفیوژ با سرعت 5000 دور در دقیقه مرکزنمایی شده و مایع رویی با دقت جدا می‌شود. سپس توده مجدداً در 1 میلی‌لیتر بافر مسدود کننده معلق می‌شود و به مدت 10 دقیقه در سانتریفیوژ با سرعت 5000 دور در دقیقه مرکزنمایی می‌شود. در نهایت، شستشوی دوباره انجام می‌شود و 90 میکرولیتر بافر مسدود کننده به توده اضافه شده و خوب مخلوط می‌شود. این فرآیند به مدت یک شب در دمای 4 درجه سانتی‌گراد ادامه می‌یابد.

 

تست آگلوتیناسیون

در این مرحله، 200 میکرولیتر بافر گلیسین-سالین که از یک ویال برداشته شده است، با افزودن 4 میکرولیتر آنتی‌سرم تستی (که به نسبت 50 بار رقیق شده است) ترکیب می‌شود. سپس 50 میکرولیتر آنتی‌ژن به 50 میکرولیتر آنتی‌سرم رقیق شده اضافه می‌شود و خوب مخلوط می‌شود. این مخلوط به مدت 10 دقیقه در دمای اتاق انکوبه می‌شود. سپس 10 میکرولیتر لاتکس پوشیده شده با استفاده از پیپت بر روی یک اسلاید شیشه‌ای قرار داده می‌شود. به ترتیب، 10 میکرولیتر آنتی‌سرم تستی رقیق شده به اسلاید A، 10 میکرولیتر آنتی‌سرم مخلوط با آنتی‌ژن (از مرحله 1) به اسلاید B و 10 میکرولیتر بافر گلیسین-سالین به اسلاید C اضافه می‌شود. سپس با استفاده از یک خلال دندان، محتوای هر اسلاید مخلوط و پس از استفاده، خلال دندان دور انداخته می‌شود. در نهایت، پس از مخلوط کردن، 2 دقیقه صبر کرده و نتیجه را مشاهده می‌کنید.

 

نتایج و تفسیر تست آگلوتیناسیون لاتکس

بر اساس روش مورد استفاده، واکنش‌های مثبت یا منفی گزارش می‌شوند و در بعضی موارد واکنش‌ها بر اساس مقیاسی از +۱ تا +۴ درجه‌بندی می‌شوند. در اینجا، گرید +۲ به طور معمول نشان‌دهنده میزان آگلوتیناسیون حداقل قابل مشاهده در یک نمونه مثبت بدون استفاده از میکروسکوپ است.

 

مثبت: آگلوتیناسیون دانه‌ها که با ایجاد شدن توده در هر یک از محلول‌ها مشهود است، به عنوان نتیجه مثبت در نظر گرفته می‌شود. این تست تأیید می‌کند که بدن بیمار آنتی‌بادی مخصوص پاتوژن را تولید کرده است (اگر در تست آنتی‌ژن به دانه‌های لاتکس متصل شده باشد) یا نمونه‌ای حاوی آنتی‌ژن پاتوژن است (اگر در تست آنتی‌بادی به دانه‌های لاتکس متصل شده باشد).

 

منفی: بدون آگلوتیناسیون یا تشکیل توده، نشان دهنده عدم وجود آنتی‌ژن یا آنتی‌بادی خاص پاتوژن است.

کاربردهای تست آگلوتیناسیون لاتکس

تست‌های لاتکس در آزمایشگاه‌های بالینی به‌منظور شناسایی آنتی‌ژن کریپتوکوکوس نئوفورمانس (Cryptococcus neoformans) در مایع مغزی نخاعی یا سرم بسیار متداول هستند. این تست همچنین برای شناسایی آنتی‌ژن‌های کپسولی پنوموکوک (Pneumococcus)، هموفیلوس آنفولانزا (Haemophilus influenzae) و مننگوکوک (Meningococcus) استفاده می‌شود.

همچنین از تست‌های لاتکس برای تایید وجود استرپتوکوک بتا همولیتیک (Beta-hemolytic Streptococcus) با استفاده از پلیت‌های (Plate) کشت استفاده می‌شود. این تست‌ها همچنین برای شناسایی ارگانیسم‌های مختلف مانند سموم کلستریدیوم دیفیسیل (Clostridium difficile) A و B، روتاویروس (Rotavirus) و اشریشیا کلی 0157:H7 (Escherichia coli 0157:H7) از کلونی‌های مشکوک E coli نیز استفاده می‌شود.

تست آگلوتیناسیون لاتکس با استفاده از دانه‌های لاتکس پوشیده شده با آنتی‌بادی‌های ضد CRP، روشی متداول برای شناسایی پروتئین واکنشی C (C-reactive protein) است. این تست با حد تشخیص CRP به مقدار 0.6 میلی‌گرم در دسی لیتر، جایگزین مناسبی برای آزمایش‌های سرولوژیکی دیگر از جمله تست‌های کوآگلوتیناسیون (Co agglutination) می‌باشد.

همچنین، تست آگلوتیناسیون لاتکس (LAT) برای شناسایی آنتی‌بادی‌ها نیز استفاده می‌شود، به عنوان مثال برای شناسایی ASO (آنتی‌بادی آنتی‌استرپتولیزین O (Antistreptolysin O)).

مزایای تست آگلوتیناسیون لاتکس

اندازه دانه لاتکس (0.8 میکرومتر یا بزرگتر) سهولت تست را با نمودارکردن بصری واکنش آگلوتیناسیون افزایش می‌دهد. تست LAT یکی از پرکاربردترین تست‌های حال حاضر است و به سادگی و سرعت اجرا مشهور است. همچنین، این تست ارزان و نسبتاً پایدار بوده و در معرض واکنش متقابل با سایر آنتی‌بادی‌ها قرار نمی‌گیرد.

 

با راشا زیست همراه باشید…