ماکرولیدها عمدتاً به‌عنوان عوامل ضد باکتریایی باکتریواستاتیک شناخته می‌شوند که با اتصال به زیر واحد 50S ریبوزوم، سنتز پروتئین‌های باکتریایی را مهار می‌کنند. این گروه از آنتی‌بیوتیک‌ها شامل اریترومایسین، آزیترومایسین، کلاریترومایسین، روکسی‌ترومایسین، دیریترومایسین و تلیترومایسین هستند. در اصل از باکتری خاک‌زاد Saccharopolyspora erythraea مشتق شده‌اند.
با راشا زیست همراه باشید…
تاریخچه و کاربرد
اریترومایسین اولین ماکرولیدی بود که کشف شد و در سال 1952 به‌عنوان جایگزینی برای پنی‌سیلین معرفی شد، به‌ویژه در موارد حساسیت به پنی‌سیلین یا مقاومت باکتریایی به آن!
ماکرولیدها به‌طور عمده در برابر باکتری‌های گرم مثبت (به استثنای انتروکوک) موثر هستند، اما در برابر اکثر باکتری‌های گرم منفی به دلیل مشکلات جذب مؤثر نیستند.
طیف فعالیت
ماکرولیدها علیه مایکوپلاسما پنومونیه، ترپونما پالیدوم، بوردتلا پرتوسیس، کلامیدیا تراکوماتیس، کلامیدوفیلا پنومونیه، گونه‌های لژیونلا، کمپیلوباکتر و بورلیا فعال هستند.
ساختار شیمیایی
از نظر ساختاری دارای یک حلقه لاکتون ماکروسیکلیک بزرگند که یک و یا چند قند دی‌اکسی یا قند آمینه‌دار به آن متصل گشته است. این آنتی‌بیوتیک‌ها بر اساس اندازه حلقه لاکتون ماکروسیکلیک (12، 14، 15 یا 16 عضوی) و منابع (طبیعی یا سنتتیک) طبقه‌بندی می‌شوند.
نحوه فعالیت
با اتصال به 23s rRNA و پروتئین‌های ریبوزومی مختلف در زیر واحد 50S ریبوزوم، سنتز پروتئین باکتریایی را مهار می‌کنند. ماکرولیدهای 14 عضوی انتقال پپتیدیل-tRNA را مهار می‌کنند، در حالی که ترکیبات 16 عضوی واکنش انتقال پپتیدیل را متوقف می‌کنند. نظریه جدید بیان می‌کند که همه ماکرولیدها جدا شدن پپتیدیل-tRNA را از ریبوزوم‌ها در طول فاز افزایش طول تحریک می‌کنند و باعث مهار سنتز پروتئین می‌شوند.
مقاومت به ماکرولیدها
مقاومت به ماکرولیدها از طریق دو مکانیسم اصلی اتفاق می‌افتد:
- تغییر هدف ریبوزومی: تغییرات آنزیمی در هدف ریبوزومی، مانند متیل‌دار شدن rRNA توسط ژن‌های erm، اتصال ماکرولیدها به ریبوزوم را کاهش می‌دهد. جهش در 23S rRNA و پروتئین‌های L4 و L22 نیز می‌تواند باعث مقاومت شود.
- سم‌زدایی آنزیمی: می‌توانند توسط آنزیم‌هایی مانند استرازها، فسفوترانسفرازها، گلیکوزیل‌ترانسفرازها و فرمیل ردوکتازها که در پلاسمیدهای باکتری‌های گرم منفی و گرم مثبت کد می‌شوند، غیرفعال شوند.
جریان فعال
دو خانواده از پمپ‌های خروجی ماکرولیدی وجود دارند که مقاومت را ایجاد می‌کنند:
– پمپ mef: که باعث مقاومت به اکثر ماکرولیدهای 14 و 15 عضوی می‌شود.
– پمپ msr: که به‌طور عمده در برابر ماکرولیدهای 14 و 15 عضوی و استرپتوگرامین B و همچنین در سطح پایین‌تری در برابر کتولیدها مقاومت ایجاد می‌کند.
